ಸೋಂದಾ ಕೋಟೆ: ಪರಂಪರೆಯ ಸಂರಕ್ಷಣೆ — ಭವಿಷ್ಯದ ಪ್ರೇರಣೆ 🌿

ಡಾ ರವಿಕಿರಣ ಪಟವರ್ಧನ
___________________

ಕತ್ತಲೆಯಿಂದ ಬೆಳಕಿಗೆ: ಸೋಂದಾ ಕೋಟೆಯ ಪುನರ್ಜನ್ಮ

ಸೋಂದಾ ಕೋಟೆ ಮತ್ತು ಮಹಂತಿ ಮಠಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದಾಗ, ಇಷ್ಟು ಹಳೆಯ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಈಗಿನ ತಲೆಮಾರಿಗೆ ಕನಿಷ್ಠ ನೋಡಲು ಯೋಗ್ಯವಾಗಿ ಮಾಡಿದ್ದು ಯಾರು ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ಮೂಡಿತು. ಆದರೆ ಈ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದಾಗ, ಇದಕ್ಕೆ ಮುಖ್ಯ ಕಾರಣ ಜಾಗೃತ ವೇದಿಕೆ ಸೋಂದಾ ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಮಟ್ಟಿಗೆ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಎಂದು ತಿಳಿಯಿತು. ಈ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದಾಗ ಮುಂದಿನ ಸಂಗತಿಗಳು ಬೆಳಕಿಗೆ ಬಂದವು.

📜 ಮರೆಯಾದ ವೈಭವದ ಕಥೆ

ಶತಮಾನಗಳ ಹಿಂದೆ, ಸುಧಾಪುರದ (ಸೋಂದಾ) ಕೋಟೆ ಪ್ರದೇಶವು ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವೈಭವದ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಕಾಲದ ಧೂಳು, ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯದ ಮುಸುಕು — ಈ ಎಲ್ಲವೂ ಸೇರಿ ಆ ವೈಭವವನ್ನು ಮರೆಮಾಚಿದವು. ದೇವಾಲಯಗಳು ಹುಲ್ಲುಗುಡ್ಡಗಳ ಕೆಳಗೆ ಕಣ್ಮರೆಯಾದವು, ಕೋಟೆ ನಿಶ್ಶಬ್ದವಾಯಿತು, ಇತಿಹಾಸವು ತನ್ನ ಕಥೆಯನ್ನು ಮರೆತುಬಿಟ್ಟಿತು.
ಆದರೆ ಪ್ರತಿ ಕತ್ತಲೆಯ ಬಳಿಕವೂ ಬೆಳಕಿನ ಭರವಸೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಸೋಂದಾಕ್ಕೆ ಆ ಬೆಳಕು ಬಂದಿತು 1991ರಲ್ಲಿ.

🙏 ಗುರುಕೃಪೆಯಿಂದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಜಾಗ್ರತೆ
1991ರ ಶುಭ ದಿನ, ಶ್ರೀ ಶ್ರೀಮದ್ ಜಗದ್ಗುರು ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀಮದ್ ಗಂಗಾಧರೇಂದ್ರ ಸರಸ್ವತಿ ಮಹಾಸ್ವಾಮೀಜಿ ಅವರು ಶ್ರೀ ಸ್ವರ್ಣವಲ್ಲೀ ಮಹಾಸಂಸ್ಥಾನದ 54ನೇ ಯತಿವರ್ಯರಾಗಿ ಪೀಠಾರೋಹಣ ಮಾಡಿದರು. ಅವರ ದೀರ್ಘದೃಷ್ಟಿಯು ಕೇವಲ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕವಾಗಿ ಸೀಮಿತವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ — ಅದು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪುನರುಜ್ಜೀವನದ ಮಹಾಸಂಕಲ್ಪವಾಗಿ ವಿಸ್ತರಿಸಿತು.
500 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದ ಸುಧಾಪುರ ಕ್ಷೇತ್ರವು ತನ್ನ ಹಳೆಯ ಕಾಂತಿಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿತ್ತು. ಈ ಶ್ರೀಮಂತ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಮರಳಿ ಜೀವಂತಗೊಳಿಸಲು, ಜನರಲ್ಲಿ ನಾಗರಿಕ ಜಾಗ್ರತೆಯನ್ನು ಬೆಳೆಸಲು ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಮರುಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಜಾಗೃತ ವೇದಿಕೆ ಸೋಂದಾ (ರಿ.) ಎಂಬ ಸಂಘಟನೆಯನ್ನು 6 ಮಾರ್ಚ್ 1995ರಂದು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು.
 ಪುನರುಜ್ಜೀವನದ ಮೊದಲ ಹೆಜ್ಜೆಗಳು
ಸಂಸ್ಥೆಯ ಮೊದಲ ಹೆಜ್ಜೆ ಸಮೀಕ್ಷೆಯಾಗಿತ್ತು. ಸುಧಾಪುರದ ದೇವಾಲಯಗಳ ಮತ್ತು ಕೋಟೆ ಪ್ರದೇಶದ ಸಮಗ್ರ ಸಮೀಕ್ಷೆ ನಡೆಸಲಾಯಿತು. ಸ್ಥಳೀಯ ನಾಗರಿಕರು, ಸಂಘಗಳು, ಯುವಕರು — ಎಲ್ಲರೂ ಸೇರಿ ಶ್ರಮದಾಯಕವಾಗಿ ದೇವಾಲಯಗಳನ್ನು ಶುದ್ಧೀಕರಿಸಿದರು.

ಪ್ರತಿ ಕಲ್ಲಿನ ಮೇಲಿನ ಧೂಳು ಒರೆಸುವಾಗ, ಪ್ರತಿ ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿ ಪೊದೆಗಳನ್ನು ತೆರವುಗೊಳಿಸುವಾಗ — ಇತಿಹಾಸವು ಮತ್ತೆ ಉಸಿರಾಡತೊಡಗಿತು.

ಕೋಟೆ, ದೇವಾಲಯಗಳು ಮತ್ತೆ ಜೀವ ಪಡೆದವು. ಕತ್ತಲೆಯ ಮೂಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಳಕು ಪ್ರವೇಶಿಸಿತು. ಸುಧಾಪುರದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ತಾಣಗಳು ಕತ್ತಲೆಯಿಂದ ಬೆಳಕಿನತ್ತ ಪಯಣ ಆರಂಭಿಸಿದವು.

🏛️ ಸೋಂದಾ ಕೋಟೆ: ಕಲ್ಲಿನ ಆತ್ಮಕಥೆ

ಸೋಂದಾ ಕೋಟೆ ಕೇವಲ ನಿರ್ಮಾಣವಲ್ಲ. ಅದು ಒಂದು ನಾಡಿನ ಆತ್ಮ, ಇತಿಹಾಸದ ಸಾಕ್ಷಿ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಗೌರವದ ಪ್ರತೀಕ.

ಜಾಗೃತ ವೇದಿಕೆಯ ಸತತ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಿಂದ ಈ ಕೋಟೆಯ ಇತಿಹಾಸವು ಪುನಃ ಜೀವಂತವಾಯಿತು. ಪುರಾತತ್ವ ಇಲಾಖೆಯ ಸಹಕಾರದೊಂದಿಗೆ ಕೋಟೆಯ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸುವ ಕಾರ್ಯ ಆರಂಭವಾಯಿತು.

ಇದು ಕೇವಲ ಭೌತಿಕ ರಕ್ಷಣೆಯಲ್ಲ — ಇದು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ, ಭಕ್ತಿಯ ಮತ್ತು ಪರಂಪರೆಯ ಪುನರ್ಜನ್ಮವಾಗಿದೆ.
 ಸಂಘಟನೆಯಿಂದ ಸಾಧನೆಯವರೆಗೆ
ಜಾಗ್ರತ ವೇದಿಕೆಯು ಕೇವಲ ಪುನರುಜ್ಜೀವನ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ನಿಂತಿಲ್ಲ. ಅದು ಸಮಾಜದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಅಂಶವನ್ನು ಸ್ಪರ್ಶಿಸಿದೆ:

🛕 ಧಾರ್ಮಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರ

ದೇವಾಲಯಗಳ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಪುನರುಜ್ಜೀವನ
ನಿಯಮಿತ ಪೂಜೆ-ಆರಾಧನೆಗಳ ವ್ಯವಸ್ಥೆ
ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳ ಸಂರಕ್ಷಣೆ

🌳 ಪರಿಸರ ಕ್ಷೇತ್ರ
ಸರೋವರಗಳ ಹೂಳೆತ್ತುವಿಕೆ
ಪಕ್ಷಿಧಾಮ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ
ಜೀವವೈವಿಧ್ಯ ಶಿಬಿರಗಳು
ಪರಿಸರ ಜಾಗ್ರತೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು

📚 ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರ
ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ವ್ಯಸನ ವಿರೋಧಿ ಶಿಬಿರಗಳು
ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು
ಯುವ ಜಾಗ್ರತೆ ಶಿಬಿರಗಳು

🏺 ಪುರಾತತ್ವ ಕ್ಷೇತ್ರ
ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ಮಾರಕಗಳ ಸಂರಕ್ಷಣೆ
ಪುರಾತತ್ವ ದಾಖಲೀಕರಣ
ಇತಿಹಾಸ ಸಂಶೋಧನೆ

🇮🇳 ಧ್ವಜಾರೋಹಣ: ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ದೇಶದ ಸೇತುವೆ
ಜಾಗೃತ ವೇದಿಕೆಯ ಅತ್ಯಂತ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಸಂಪ್ರದಾಯವೆಂದರೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಬ್ಬಗಳಲ್ಲಿ ಧ್ವಜಾರೋಹಣ.

ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಜನವರಿ 26 (ಗಣರಾಜ್ಯೋತ್ಸವ) ಮತ್ತು ಆಗಸ್ಟ್ 15 (ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯೋತ್ಸವ) ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಸ್ವರ್ಣವಲ್ಲೀ ಜಗದ್ಗುರುಗಳು ಸೋಂದಾ ಕೋಟೆ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಧ್ವಜಾರೋಹಣ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.
ಐದು ಶತಮಾನಗಳ ಹಿಂದಿನ ಕೋಟೆಯ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ತ್ರಿವರ್ಣ ಧ್ವಜ ಹಾರಾಡುವಾಗ, ಅದು ಕೇವಲ ರಾಷ್ಟ್ರಪ್ರೇಮದ ಸಂಕೇತವಲ್ಲ — ಅದು ಪರಂಪರೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಗತಿಯ, ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ದೇಶಭಕ್ತಿಯ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸೇತುವೆಯಾಗಿದೆ.
💪 ಬೆಳವಡಿ ಮಲ್ಲಮ್ಮನ ಸ್ಮರಣೆ

ಬೆಳವಡಿ ಮಲ್ಲಮ್ಮ ಜ್ಯೋತಿ ಮಹಂತಿ ಮಠದಿಂದ ಹೋರಾಡುವಾಗ, ಜಾಗೃತ ವೇದಿಕೆ ಸದಸ್ಯರು ಬೆಳವಡಿ ಮಲ್ಲಮ್ಮನ ತವರು ಮನೆಯವರಾಗುತ್ತಾರೆ — ಇದು ಸಂಸ್ಥೆಯ ವೀರ ಪರಂಪರೆಯ ಗೌರವವಾಗಿದೆ.

🌺 ಪರಂಪರೆಯಿಂದ ಭವಿಷ್ಯಕ್ಕೆ
ಜಾಗೃತ ವೇದಿಕೆ ಸೋಂದಾ (ರಿ.) ಕೇವಲ ಹಳೆಯದನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ — ಅದು ಹೊಸ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಪ್ರೇರಣೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತಿದೆ. ಪ್ರತಿ ಶುದ್ಧೀಕರಿಸಿದ ದೇವಾಲಯ, ಪ್ರತಿ  ಸಂರಕ್ಷಿಸಿದ ಕೋಟೆ, ಪ್ರತಿ ಆಯೋಜಿಸಿದ ಶಿಬಿರ — ಇವೆಲ್ಲವೂ ಭವಿಷ್ಯದ ಕಡೆಗೆ ಹೆಜ್ಜೆಗಳಾಗಿವೆ.

"ಪರಂಪರೆಯ ಸಂರಕ್ಷಣೆ — ಭವಿಷ್ಯದ ಪ್ರೇರಣೆ" ಎಂಬ ತತ್ವವು ಕೇವಲ ಧ್ಯೇಯವಾಕ್ಯವಲ್ಲ — ಅದು ಜೀವಂತ ಸತ್ಯವಾಗಿದೆ.
🤝 ಸಮುದಾಯದ ಶಕ್ತಿ

ಈ ಸಂಪೂರ್ಣ ಯಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರೇರಣಾದಾಯಕ ಅಂಶವೆಂದರೆ ಸಮುದಾಯದ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆ. ಸ್ಥಳೀಯ ನಾಗರಿಕರು, ಯುವಕರು, ಸಂಘಗಳು, ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು — ಎಲ್ಲರೂ ಸೇರಿ ಈ ಮಹಾಕಾರ್ಯವನ್ನು ಸಾಧ್ಯಗೊಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.

 ಒಂದು ಸಂಸ್ಥೆಯ ಸಂಕಲ್ಪ, ಒಂದು ಸಮುದಾಯದ ಶ್ರಮ — ಇವೆಲ್ಲವೂ ಸೇರಿ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪರಿವರ್ತನೆ ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು.
--ಇಂದಿನ ಸೋಂದಾ
ಇಂದು ಸುಧಾಪುರದ (ಸೋಂದಾ) ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಗಂಟೆಗಳು ಮೊಳಗುತ್ತವೆ. ಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರಧ್ವಜ ಹಾರಾಡುತ್ತದೆ. ಸರೋವರಗಳಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷಿಗಳು ಕುಣಿಯುತ್ತವೆ. ಯುವಕರು ತಮ್ಮ ಪರಂಪರೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಕಲಿಯುತ್ತಾರೆ.

ಇದು ಜಾಗೃತ ವೇದಿಕೆಯ ಸಾಧನೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ — ಇದು ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಮಾಜದ ಸಾಫಲ್ಯವಾಗಿದೆ.
ಪರಂಪರೆ ಸಂರಕ್ಷಿಸಿದರೆ, ಭವಿಷ್ಯ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗುತ್ತದೆ. 

ಈ ಕಥೆ ನಮಗೆ ಏನು ಹೇಳುತ್ತದೆ?
> "ಪರಂಪರೆಯು ನಮ್ಮ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ, ಭವಿಷ್ಯವು ನಮ್ಮ ಜವಾಬ್ದಾರಿ"
ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ತಮ್ಮ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಆರಂಭಿಸಬಹುದು:

1. ಸರ್ವೇಕ್ಷಣ ಮಾಡಿ - ನಿಮ್ಮ ಸುತ್ತಮುತ್ತ ಯಾವ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ಥಳಗಳಿವೆ?
2. ದಾಖಲೀಕರಿಸಿ - ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗಳು, ಕಥೆಗಳು, ಇತಿಹಾಸ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ
3. ಸಂಘಟಿಸಿ - ಸ್ಥಳೀಯ ಯುವಕರು, ಸಂಘಗಳನ್ನು ಒಂದುಗೂಡಿಸಿ
4. ಶುದ್ಧೀಕರಿಸಿ - ಸಣ್ಣ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಿಂದ ಆರಂಭಿಸಿ
5. ಜಾಗ್ರತಗೊಳಿಸಿ - ಜನರಲ್ಲಿ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸಿ

ಸೋಂದಾ ಕೋಟೆಯ ಕಥೆ ಕೇವಲ ಕಲ್ಲು-ಗಾರೆಗಳ ಪುನರುಜ್ಜೀವನವಲ್ಲ. ಇದು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸದ ಪುನರಾವಿಷ್ಕಾರವಾಗಿದೆ.
ಇದು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸುತ್ತದೆ:
ಸಮುದಾಯದ ಶಕ್ತಿ ಪರ್ವತಗಳನ್ನು ಸರಿಸಬಲ್ಲದು
ಪರಂಪರೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಗತಿ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳಬಲ್ಲವು
ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ದೇಶಭಕ್ತಿ ಪರಸ್ಪರ ಪೂರಕವಾಗಬಲ್ಲವು

"ಕತ್ತಲೆ ಎಷ್ಟೇ ದಟ್ಟವಿದ್ದರೂ, ಒಂದು ದೀಪವೇ ಅದನ್ನು ಬೆಳಗಿಸಬಲ್ಲದು. ಜಾಗೃತ ವೇದಿಕೆ ಸೋಂದಾ ಆ ದೀಪವಾಗಿದೆ — ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಜಾಗ್ರತಿಯ ಶಾಶ್ವತ ದೀಪ."

🙏 ನಮನ ಮತ್ತು ಕೃತಜ್ಞತೆ:

ಪರಮ ಪೂಜ್ಯ  ಶ್ರೀಮದ್ ಜಗದ್ಗುರು ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ ಶ್ರೀಶ್ರೀಶ್ರೀ ಗಂಗಾಧರೇಂದ್ರ ಸರಸ್ವತಿ ಮಹಾಸ್ವಾಮೀಜಿ

ಜಾಗೃತ ವೇದಿಕೆ ಸೋಂದಾದ ಎಲ್ಲಾ ಸದಸ್ಯರಿಗೆ,
ಸ್ಥಳೀಯ ಸಮುದಾಯ ಮತ್ತು ಸ್ವಯಂಸೇವಕರಿಗೆ,ಈ ಪುಣ್ಯಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡ ಎಲ್ಲರಿಗೂ
ಜೈ ಕರ್ನಾಟಕ ಮಾತೆ! 🚩
ಜೈ ಭಾರತ! 🇮🇳