ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಂಗಮ: ಗುರುಜಿ ಮತ್ತು ವೈದ್ಯ ಪಟವರ್ಧನರು

~ ಡಾ ರವಿಕಿರಣ ಪಟವರ್ಧನ

***

ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ವಯಂಸೇವಕ ಸಂಘದ ಶತಮಾನೋತ್ಸವದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಭಾರತದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಇತಿಹಾಸದ ಎರಡು ಮಹಾನ್ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವಗಳನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಅತ್ಯಂತ ಸಮರ್ಪಕವಾಗಿದೆ. ಸಂಘದ ದ್ವಿತೀಯ ಸರಸಂಘಚಾಲಕರಾಗಿದ್ದ ಪರಮಪೂಜ್ಯ ಶ್ರೀ ಮಾಧವ್ ಸದಾಶಿವ ಗೊಳವಲಕರ್ (ಗುರುಜಿ) ಅವರೊಂದಿಗೆ ಕರ್ನಾಟಕದ ಖ್ಯಾತ ಆಯುರ್ವೇದ ವೈದ್ಯ ಗಣಪತರಾವ್ ನೀಲಕಂಠ ಪಟವರ್ಧನರು ನಿಂತಿರುವ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಚಿತ್ರವು ಸೇವೆ, ತ್ಯಾಗ ಮತ್ತು ದೇಶಭಕ್ತಿಯ ಶಾಶ್ವತ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ.

ಗುರುಜಿ - ಆದರ್ಶ ನಾಯಕ
ಮಾಧವ್ ಸದಾಶಿವ ಗೊಳವಲಕರ್ ಅವರು ಸಂಘದ ಆದರ್ಶ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು. 1940 ರಿಂದ 1973 ರವರೆಗೆ ಸರಸಂಘಚಾಲಕರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಅವರು, ಸಂಘವನ್ನು  ರಾಷ್ಟ್ರವ್ಯಾಪಿ ಆಂದೋಲನವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿದರು. ಅವರ ಸರಳ ಜೀವನ, ಉದಾತ್ತ ವಿಚಾರ ಮತ್ತು ಸಂಘಟನಾ ಕೌಶಲ್ಯವು ಲಕ್ಷಾಂತರ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರಸೇವೆಗೆ ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿತು.
ಗುರುಜಿಯವರ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರವು ಸರಳವಾಗಿತ್ತು ಆದರೆ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿಯಾಗಿತ್ತು - ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಸಮಗ್ರ ವಿಕಾಸದ ಮೂಲಕ ಸಮಾಜದ ರೂಪಾಂತರ. ಅವರು ಶಾರೀರಿಕ ಶಕ್ತಿ, ಮಾನಸಿಕ ಸ್ಥೈರ್ಯ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ಸಮಾನ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ನೀಡಿದರು.

ವೈದ್ಯ ಪಟವರ್ಧನರು - ಸೇವೆಯ ಸಾಕಾರ
ಕರ್ನಾಟಕದ ಶಿರಸಿಯ ಖ್ಯಾತ ಆಯುರ್ವೇದ ವೈದ್ಯರಾಗಿದ್ದ ಗಣಪತರಾವ್ ನೀಲಕಂಠ ಪಟವರ್ಧನರು ಕೇವಲ ವೈದ್ಯರಾಗಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಸಮಾಜಸೇವಕ, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರಯಾಗಿಯೂ ಪ್ರಸಿದ್ಧರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಜೀವನವನ್ನು ರೋಗಿಗಳ ಸೇವೆಗೆ ಮತ್ತು ಸಮಾಜದ ಕಲ್ಯಾಣಕ್ಕೆ ಅರ್ಪಿಸಿದ್ದರು.
ವೈದ್ಯ ಪಟವರ್ಧನರು ಆಯುರ್ವೇದ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಲ್ಲಿ ಪಾಂಡಿತ್ಯ ಹೊಂದಿದ್ದರು.  ಸೇವೆ, ಶಿಸ್ತು, ವಿನಯ ಮತ್ತು ದೇಶಭಕ್ತಿ - ಈ ಮೌಲ್ಯಗಳು ಅವರ ಜೀವನದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕ್ಷಣದಲ್ಲೂ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿತವಾಗಿದ್ದವು.

ಆತ್ಮೀಯ ಬಾಂಧವ್ಯ
ಗುರುಜಿ ಮತ್ತು ವೈದ್ಯ ಪಟವರ್ಧನರ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧವು ಕೇವಲ ಔಪಚಾರಿಕವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಅದು ಆತ್ಮೀಯ ಬಾಂಧವ್ಯ, ಪರಸ್ಪರ ಗೌರವ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯ ಉದ್ದೇಶದ ಬದ್ಧತೆಯಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದಾಗಿತ್ತು. 
ಈ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಚಿತ್ರವು ಕೇವಲ ಎರಡು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಸಂಗಮವಲ್ಲ; ಅದು ಆಯುರ್ವೇದದ ಪ್ರಾಚೀನ ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಸಂಘದ ಆಧುನಿಕ ಸಂಘಟನಾ ಶಕ್ತಿಯ ಸಂಗಮವೂ ಆಗಿದೆ. ಇದು ಸಂಪ್ರದಾಯ ಮತ್ತು ಆಧುನಿಕತೆ, ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸೇವೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ ಹೇಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳಬಲ್ಲವು ಎಂಬುದರ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ.

ಪ್ರೇರಣೆಯ ಶಾಶ್ವತ ದೀಪ
ಈ ಎರಡು ಮಹಾನುಭಾವರ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಗಳು ಇಂದಿಗೂ ನಮಗೆ ಅನೇಕ ಪಾಠಗಳನ್ನು ಕಲಿಸುತ್ತವೆ:

ಸೇವಾ ಮನೋಭಾವ: ವೈದ್ಯ ಪಟವರ್ಧನರು ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಕೇವಲ ಜೀವನೋಪಾಯದ ಸಾಧನವಾಗಿ ನೋಡಲಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಸಮಾಜ ಸೇವೆಯ ಮಾಧ್ಯಮವಾಗಿ ನೋಡಿದರು. ಈ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವು ಇಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿಯಾಗಬೇಕು.

ಸಂಘಟನಾ ಶಕ್ತಿ: ಗುರುಜಿಯವರು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಸಾಮೂಹಿಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೇಗೆ ಸಂಘಟಿಸಬೇಕು ಎಂಬುದನ್ನು ಕಲಿಸಿದರು. ಶಿಸ್ತು ಮತ್ತು ಸಂಘಟನೆಯಿಂದ ಮಾತ್ರ ದೊಡ್ಡ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಬಹುದು.

ವಿನಯ ಮತ್ತು ಸರಳತೆ: 
ಎರಡೂ ಮಹಾನುಭಾವರು ತಮ್ಮ ಸಾಧನೆಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ ಅತ್ಯಂತ ವಿನಯಶೀಲರಾಗಿದ್ದರು. ನಿಜವಾದ ಮಹತ್ವ ಸರಳತೆಯಲ್ಲಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಅವರು ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದರು.
ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಸಂರಕ್ಷಣೆ: ಆಯುರ್ವೇದದಂತಹ ಪ್ರಾಚೀನ ಭಾರತೀಯ ಜ್ಞಾನ ಪದ್ಧತಿಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಿ ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡುವುದು ಹೇಗೆ ಎಂಬುದನ್ನು ವೈದ್ಯ ಪಟವರ್ಧನರು ತೋರಿಸಿದರು.

ಶತಮಾನೋತ್ಸವದ ಸಂದೇಶ
ಸಂಘದ ಶತಮಾನೋತ್ಸವವು ಕೇವಲ ಒಂದು ಸಂಸ್ಥೆಯ ಸಾಧನೆಗಳನ್ನು ಆಚರಿಸುವ ಸಂದರ್ಭವಲ್ಲ. ಇದು ಗುರುಜಿ ಮತ್ತು ವೈದ್ಯ ಪಟವರ್ಧನರಂತಹ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರ ತ್ಯಾಗ, ಸೇವೆ ಮತ್ತು ಸಮರ್ಪಣೆಯನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಸಂದರ್ಭವಾಗಿದೆ. ಅವರು ತಮ್ಮ ಜೀವನದ ಮೂಲಕ ತೋರಿಸಿದ ಮಾರ್ಗವೇ ಇಂದಿನ ತಲೆಮಾರಿಗೆ ದಾರಿದೀಪವಾಗಬೇಕು.

ಗುರುಜಿ ಮತ್ತು ವೈದ್ಯ ಪಟವರ್ಧನರ ಈ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಚಿತ್ರವು ಕೇವಲ ಭೂತಕಾಲದ ನೆನಪಾಗಿ ಉಳಿಯಬಾರದು. ಅದು ಭವಿಷ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರೇರಣೆಯ ಮೂಲವಾಗಬೇಕು. ಸೇವೆ, ಶಿಸ್ತು, ದೇಶಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯ ಈ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ನಾವು ನಮ್ಮ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಾಗ ಮಾತ್ರ ಅವರ ಕನಸುಗಳು ನನಸಾಗುತ್ತವೆ.

ಸಂಘ, ಸಮಾಜ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಗೆ ಅರ್ಪಿತವಾದ ಈ ಮಹಾನ್ ಜೀವನಗಳಿಗೆ ನಮ್ಮ ಕೃತಜ್ಞತೆ ಮತ್ತು ವಂದನೆಗಳು! ಅವರ ಆದರ್ಶಗಳು ಶತಮಾನಗಳವರೆಗೆ ಪ್ರೇರಣೆಯ ಶಾಶ್ವತ ದೀಪವಾಗಿ ಉರಿಯಲಿ!
🙏 ಜೈ ಹಿಂದ್! 🇮🇳